تعریف فلزات گرانبها

تعریف فلزات گرانبها

فلزات گرانبها چیست؟

فلزات گرانبها به دلیل ویژگی هایی نظیر استفاده در صنایع مختلف، کمیاب بودن، واکنش پذیری شیمیایی کم، مقاومت الکتریکی بالا، سختی و ضربه پذیری بالا و همچنین استفاده به عنوان ذخیره ارزی از ارزش اقتصادی بالایی برخوردارند. محبوب ترین فلزهای گرانبها نزد سرمایه گذاران طلا، پلاتین و نقره هستند. فلزهای گرانبها در واقع عناصر فلزی شیمیایی خالص و طبیعی هستند که ارزش پولی بالایی دارند. از نظر واکنش شیمیایی، فلزهای گرانبها نسبت به بسیاری از عناصر دیگر واکنش کمتری دارند. این فلزات معمولا درخشندگی و شکل پذیری بیشتری دارند. در گذشته، فلزهای گرانبها به عنوان ارز مورد استفاده قرار می گرفتند، اما امروزه این فلزات عمدتاً در کاربردهای صنعتی یا به عنوان کالاهای سرمایه گذاری استفاده می شوند. محبوب ترین فلزهای گرانبها فلزات سکه ای مانند نقره و طلا هستند. اگرچه این دو به راحتی در صنایع مختلف قابل استفاده هستند، اما در جواهرسازی، هنر و ضرب سکه بیشتر مورد تحسین قرار می­گیرند. سایر فلزات گرانبها عبارتند از:

پالادیوم

ایریدیوم

اوسمیوم

رودیوم

پلاتین

کاربرد فلزات گرانبها و انواع آن

فلزات گرانبها توسط صنایع مختلف به منظور رفع نیازهای توسعه، تحقیق، تولید و موارد دیگر مورد استفاده قرار می گیرند. این گروه فلزی دارای ویژگی های بسیاری است که آن را برای کاربردهای مختلف مفید می کند. به عنوان مثال، طلا دارای ترکیب خواص فیزیکی و شیمیایی بی‌نظیری است که آن را برای کاربردهای بیشماری در زندگی روزمره ضروری می‌کند. طلا غیرقابل تخریب و کاملاً قابل بازیافت است. همچنین در برابر اثرات خورنده آب، اکسیژن و هوا مقاوم می باشد. همه اینها طلا را به یک فلز مهم در زمینه های پزشکی و الکترونیک و همچنین بسیاری از صنایع دیگر تبدیل می کند.

نمونه دیگری از فلزات گرانبها نقره است. این فلز سفید، نرم و براق است که دارای سطح بالایی از هدایت حرارتی و الکتریکی است. این فلز بسیار چکش خوار و انعطاف پذیر است و می تواند جلای  بسیار خوبی ایجاد کند. خواص کاتالیزوری عالی آن، نقره را در زمره بهترین کاتالیزور واکنش های اکسیداسیون قرار می دهد. اگرچه گران است، اما همچنان به طور گسترده در صنعت استفاده می شود زیرا دارای خواص زیر است:

هدایت حرارتی عالی

بازتاب نوری

رنگ سفید و براق

سطح مقاومت تماسی بسیار کم

یکی دیگر از فلزات گرانبها که به طور گسترده در صنایع مورد استفاده قرار می گیرد، پلاتین است. این فلز در بسیاری از فرآیندهای صنعتی مانند تولید مصنوعی و شیمیایی نقش دارد. این فلز از جمله فلزات زیست سازگار بوده و به همین در موارد پزشکی بسیار کاربرد دارد. از این فلز در اندازه های کوچک، می توان به عنوان مفاصل و استخوان بدن استفاده کرد. همچنین یکی از اجزای اصلی در تولید محصولاتی مانند ابریشم مصنوعی و شیشه فایبر می باشد. ویژگی های زیر پلاتین را برای اینکاربرد ها مناسب کرده است:  

سختی

ماندگاری

نقطه ذوب

پایداری در دمای بالا

مقاومت در برابر خوردگی

هر نوع فلزات گرانبها با ویژگی‌های خاصی مانند مقاومت در برابر خوردگی شناخته می‌شود که آنها را به اجزای مهمی در صنایع تبدیل می‌کند. از میان فلزهای گرانبها که طلا یا نقره نیستند، پلاتین بیشترین معامله در بازار های جهانی را دارد.

فلزهای گرانبها و بازار ارز

در گذشته، فلزات گرانبها نقش اصلی را در اقتصاد جهانی ایفا می کردند، زیرا بسیاری از ارزها یا به صورت فیزیکی با استفاده از فلزهای گرانبها ضرب می شدند. اما امروزه سرمایه گذاران فلزهای گرانبها را عمدتاً به عنوان دارایی مالی خریداری می کنند. به عنوان یک سرمایه گذاری، فلزهای گرانبها اغلب برای تنوع در پرتفوی ها و به عنوان ذخیره ارزی مورد توجه قرار می گیرد. همچنین فلزهای گرانبها هنگامی که تورم زیاد باشد و اطمینان مالی وجود نداشته باشد، در بازار سرمایه و ارز بسیار مورد توجه قرار می گیرند. برای تاجران، فلزهای گرانبها ممکن است جزء ضروری محصولاتی مانند جواهرات یا لوازم الکترونیکی باشند. فلزهای گرانبها به عنوان راهی برای محافظت در برابر تورم و ایجاد مزیت سرمایه گذاری در یک دارایی فیزیکی، استخراج و معامله می شوند. این باعث می شود این فلزات در زمان تحولات ژئوپلیتیکی مفید باشند، زمانی که لازم باشد کشور را ترک کنید یا از دارایی ها محافظت کنید و به قدرت بازارهای سهام داخلی اعتماد ندارید.

معیار گرانبها تر بودن فلزات

سه عامل اصلی تاثیرگذار بر تقاضا برای فلزات گرانبها، نگرانی در مورد ثبات مالی، ترس از تورم، و خطر جنگ یا سایر تحولات ژئوپلیتیکی است. محبوب ترین فلز گرانبها برای مقاصد سرمایه گذاری طلا و پس از آن نقره است. بعد از این دو، فلزهای گرانبها مورد استفاده در فرآیندهای صنعتی، شامل ایریدیوم، که در آلیاژهای ویژه استفاده می شود، و پالادیوم، که در کاربردهای الکترونیکی و شیمیایی استفاده می شود، هستند. دو معیار برای تعیین گرانبهاترین فلز مورد استفاده قرار می گیرد که عبارتند از قیمت و کمیاب. گرانترین فلز گرانبها رودیم است. از ژوئن 2022، رودیوم دارای برچسب قیمتی 14000 دلار در هر اونس است. آن را با حدود 980 دلار برای پلاتین و حدود 1850 دلار برای طلا مقایسه کنید.

خرید و فروش فلزهای گرانبها

هنگام خرید یا فروش فلزات گرانبها، باید با سه اصطلاح اصلی برای توصیف فلز گرانبها آشنا باشید: قیراط، ظرافت، و اونس تروی. عیار، یک سیستم درجه بندی برای تعیین خلوص طلا است. 24 عیار طلای خالص است، بنابراین یک عیار برابر است با 1/24 طلای خالص موجود در آلیاژ. اگر حساب کنید، یک عیار حدود 4.16 درصد طلا، 14 عیار حدود 58.3 درصد، و 18 عیار 75 درصد طلا و غیره است. ظرافت، نسبت فلز گرانبها خالص در آلیاژ است که به صورت قسمت در هزار بیان می شود. اگر به یک شمش طلا دقت کنید، گاهی اوقات عدد 999 را می بینید

که نشان دهنده ظرافت آن است. یعنی نوار 99.9 درصد خالص است. اونس تروی معیاری برای تعیین وزن فلزهای گرانبها است. این یک اصطلاح بسیار قدیمی است که مربوط به قرون وسطی است. اونس تروی حدود 31.1 گرم است، در مقابل اونس معمولی که حدود 28.35 است.

بنابراین هنگام خرید و فروش باید این سه فاکتور را مد نظر قرار دارد. چرا که علاوه بر وزن، عیار طلا نیز در قیمت آن اهمیت دارد و قیمت طلا با توجه به خلوص و عیار آن تعیین می شود. 

فلزات گرانبها نقش اصلی را در اقتصاد جهانی ایفا می¬کنند. بسیاری از سرمایه گذاران از طلا و...